گردشگری در جهان معمولاً به چند شاخه اصلی تقسیم میشود که از مهمترین آنها میتوان به گردشگری درمانی و گردشگری پزشکی اشاره داشت.گردشگری پزشکی بهنوعی از گردشگری سلامت گفته میشود که در آن توریست بهمنظور درمان بیماریهای جسمی یا انجام نوعی از عملهای جراحی تحت نظارت پزشکان در بیمارستانها و مراکز درمانی به شهر یا کشوری دیگر سفر میکند. البته به این نکته باید توجه داشت که در بیشتر موارد، هدف از گردشگری پزشکی بهرهمندی از قیمت پایین خدمات پزشکی یا دریافت سریعتر خدمات در سایر نقاط کشور و یا جهان است.اما طرف دیگر این ماجرا گردشگری درمانی قرار دارد. اصولاً هدف از گردشگری درمانی استفاده از منابع درمانی طبیعی (آبهای معدنی، نمک، لجن و غیره) است که معمولاً برای درمان برخی بیماریها یا گذران دوران نقاهت تحت نظارت و مداخله پزشکی صورت میگیرد. از آنجایی که امروزه مردم دریافتهاند که درمان امراض با مواد طبیعی بسیار کم عارضه تر از درمان با مواد شیمیایی است، این نوع گردشگری توسط بسیاری از مردم مورد استقبال قرارگرفته است. ایران نیز با توجه به شرایط جغرافیایی، از قابلیتهای ممتازی در زمینه توریسم درمانی برخوردار است و همه ساله بسیاری از مردم از کشورهای اطراف جهت لجن درمانی و استفاده از چشمههای آب گرم طبیعی به ایران سفر میکنند.شهر زیبا و توریستی سرعین واقع در 25 کیلومتری شهر اردبیل یکی از مهمترین جاذبههای توریست درمانی در ایران محسوب میشود. چشمههای آب گرم موجود در این شهر ازجمله گاومیش گلی، قرهسو، آبگرم چشم و مجتمعهای آبدرمانی سبلان از مهمترین دلایل پیشرفت گردشگری و افزایش رزرو هتل سرعین توسط گردشگران گشته است. در ادامه اندکی با چشمههای آبگرم این شهر و ساز و کار آنها آشنا میشویم.اصولاً به محلی که همیشه از آن آب گرم خارج میشود، چشمه آب گرم میگویند. خوشبختانه تعداد زیادی از این چشمهها در کشورمان قرار دارند. این چشمهها عموماً دارای درصد بالایی مواد معدنی حلشده هستند؛ به همین خاطر بسیاری از مردم، از خاصیت درمانی آنها استفاده میکنند. شهر اردبیل با تعداد ۱۱۸ دهنه چشمه معدنی در صدر جدول توریست درمانی ایرانی قرار دارد. در ادامه به معرفی مهمترین چشمههای توریست خیز این شهر میپردازیم.
مجتمع آبدرمانی سبلان سرعین یکی از ویژهترین مراکز آبدرمانیها در خاورمیانه و آسیا میباشد. این مجموعه بزرگ با کلیه امکانات ازجمله استخرهای متعدد سرپوشیده و حوضچههای آبگرم تحتفشار (جکوزی)، سونای خشک و بخار، دوشها و وانهای انفرادی متعدد، خدمات پزشکی و درمانی مجزا برای مردان و زنان، توجه بسیاری از توریستهای کشورهای اطراف را برای انجام آبدرمانی به کشور عزیزمان جلب کرده است. لازم به ذکر است که تمامی امکانات این مجموعه مجهز، با استانداردهای جهانی آبدرمانی ساختهشده است و اکنون بهعنوان بزرگترین مرکز آبدرمانی خاورمیانه شناخته میشود.
این چشمه آبگرم که بهعنوان غربیترین چشمه آب گرم سرعین شناخته میشود. آب جوشیده شده از این چشمه با ۴۴ درجه سانتیگراد دما در سطح زمین جریان می یابد اما در فصلهای مختلف جریان آن متغیر است. اگر درباره مزه این آب سؤال دارید باید بگوییم که طعم آب این چشمه کمی گس است و بیرنگ و بیبو میباشد.نکته مهم درباره این چشمه آن است که آب این چشمه برای آرامش اعصاب و همچنین تسکین دردهای روماتیسمی مفید و سودمند است.
این چشمه آبگرم در کف درههای شهر زیبای سرعین قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دریا ۲۰۰۰ متر میباشد.درباره این چشمه جالب است بدانید که جزیی از مجتمع هتل آپارتمان سپید سرعین بهحساب میآید و برای استفاده از آن میبایستی به هتل مراجعه کنید. این آبگرم از دو بخش زنانه و مردانه تشکیلشده و آب آن کمیترش و بیرنگ است و دمایی در حدود ۴۳ درجه سانتیگراد دارد. دلیل نامگذاری این چشمه با توجه به اظهارات مردم بومی این شهر به جنگ جهانی اول باز میگردد. گفته میشود، طی این جنگ که در آن آذربایجان به دست روسها اشغالشده بود، یک ژنرال روسی در زمان در اقامتش در سرعین برای درمان جراحات خود از این آب گرم استفاده کرده است. به همین دلیل به چشمه ژنرال نام مشهور شده است. املاح موجود در آب این آبگرم برای بهبودی درهای عضلانی و روماتیسمی میتواند مؤثر باشد.
آب گرم پهنلو شرقیترین و پستترین آبگرم سرعین است که آبی نیمه اسیدی با دمای تقریبی ۴۳ درجه سانتیگراد بارنگی متمایل به سبز میدارد که از چشمهای همیشه جوشان و در ارتفاع ۱۹۵۰ متری از سطح دریا حاصل میشود.امروز با انتقال آب به این استخر، همحجم آن و هم میزان دمای آب افزایشیافته و به همین دلیل این چشمه از گرمترین چشمههای آب گرم سرعین بهحساب میآید.آب گرم پهنلو تنها میزبان آقایان است و برای ورود اطفال باید بلیت تهیه کنید. گفته میشود که آبدرمانی در این چشمه برای درمان بیماریهای اعصاب و عمومی و دردهای مفصلی سودمند خواهد بود.