شهر جاجرم

جاجرم در جنوب غربی بجنورد واقع است، اهالی آن از طوایف متعددی تشكیل شده اند.مقصود لیها تیره هایی از گرایلی هایند كه در زمان آقامحمد خان قاجار به اینجا كوچ كرده اند .گنجه ای ها عربهایی هستند كه از بسطام و شاهرود مهاجرت كرده اند. ازبكها از خوارزم و شاكریها نیز از بخارا به این منطقه روی آورده اند .بجز این طوایف گروههایی از رمضانلو ها كه از اعیان ایل گرایلی هستند ، در زمان نادر شاه به علت هجوم تركمنها به اینجا رانده شده اند.فخرایی ها و شیخ الاسلامی ها نیز در این منطقه سكونت دارند. مقدسی در وصف جاجرم گفته است : بارو و حصاری دارد و مسجدی نیكو و هقتاد دهكده از توابع آن است . یاقوت حموی نیز از شهرهای سه گانه سملقان كه درشرق جاجرم واقع است و در آن روزگار آباد بوده ، نام می برد وی از روانسرو اسفنج كه هنوز در جنوب غربی جاجرم بر سر راه بسطام واقع است نام برده است. حمد الله مستوفی درباره جاجرم می گوید : شهری است كه در حوالی آن دو روز راه زهر گیاه است به طوری كه لشگر بیگانه بدان جا نمی تواند رسید و در آن شهر قلعه ای است و در پای آن دو درخت چنار بدین سبب پوست درختان را به دندان برده اند. جاجرم یكی از مناطق تاریخی استان خراسان است و از پایگاههای مهم حكومتی و دینی ایران در طول ادوار گذشته بوده است. جاجرم در تاریخ اسلام اهمیت و قدمت فراوانی دارد وشاعران و دانشمندان ناموری از آن برخاسته اند .از جمله بدرالدین جاجرمی شاگرد معروف مجد همگر ،ابوالقاسم عبدالعزیز مستوقی و ابوالسحاق ابراهیم جاجرمی كه از علمای حدیث بوده و در نیشابور تدریس داشته و متوفی به سال544 هجری است.